Question
Download Solution PDFभारताची संघराज्य व्यवस्था खालीलपैकी कोणत्या देशाशी संबंधित आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर कॅनडा आहे.
Important Points
- भारतीय संघराज्य व्यवस्था ही भारतीय राज्यघटनेनुसार चालते.
- भारत देशाला सार्वभौम, धर्मनिरपेक्ष, लोकशाही प्रजासत्ताक असेही संबोधले जाते आणि येथे संसदीय शासन पद्धती आहे.
- 26 नोव्हेंबर 1949 रोजी स्वीकारण्यात आलेल्या भारतीय राज्यघटनेनुसारच मुळात राष्ट्र कार्यरत आहे.
- कॅनडाच्या राज्यघटनेतून भारतीय राज्यघटनेचे संघराज्यात्मक स्वरूप स्वीकारण्यात आले.
Key Points
- कार्यकारी संघाचा प्रमुख हा भारताच्या संघराज्य प्रणाली मध्ये देशाचा राष्ट्रपती असतो.
- खरी राजकीय, तसेच सामाजिक सत्ता पंतप्रधानांच्या हातात असते, जो पर्यायाने मंत्रिपरिषदेचा प्रमुख असतो.
- भारताच्या संघराज्य प्रणालीनुसार पंतप्रधान आणि त्यांचे मंत्रिमंडळ राष्ट्रपतींना सल्ला आणि मदत करतील.
- भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेद 74 (1) मध्ये स्पष्टपणे म्हटले आहे,
- भारतात प्रचलित असलेल्या संघराज्य पद्धतीनुसार सदस्य परिषद लोकसभा किंवा सभागृहाला उत्तरदायी असते.
- भारतीय राज्यघटना बदलण्याच्या अधीन आहे, मात्र हा बदल संसद भवनात बहुमताने विधेयक संमत झाल्यानंतरच होऊ शकतो.
- कायदेविषयक अधिकार राज्य विधिमंडळे आणि संसद यांच्यात वाटून घेतले जातात, तर उर्वरित अधिकार भारताच्या संसदेच्या हातात असतात.
- राष्ट्रपती, पंतप्रधान, मंत्रिमंडळ आणि उपराष्ट्रपती मिळून केंद्रीय कार्यकारिणीची स्थापना करतात, असे भारतातील संघराज्य व्यवस्था सांगते
Last updated on Jun 12, 2025
-> Candidates can check out the Daily Headlines for 12th June UPSC Current Affairs.
-> The UPSC CSE and IFS result has been released @upsc.gov.in on 11 June, 2025. Check UPSC Prelims Result 2025, UPSC IFS Result 2025
-> UPSC Launches New Online Portal upsconline.nic.in. Check OTR Registration Process.
-> Check UPSC Prelims 2025 Exam Analysis and UPSC Prelims 2025 Question Paper for GS Paper 1 & CSAT.
-> UPSC 2024 Prelims Answer Key released on 21st May 2025 at upsc.gov.in for Paper 1, 2.
-> The UPSC Civil Services Notification 2025 was out on 22nd January, 2025 and the UPSC 2025 Prelims exam date is 25th May, 2025.
-> Calculate your Prelims score using the UPSC Marks Calculator.
-> Go through the UPSC Previous Year Papers and UPSC Civil Services Test Series to enhance your preparation.
->Check Axiom-4 mission: Indian Astronaut Shubhanshu Shukla's AX-4 mission Launch Date & Time
-> PM Kisan 20th Installment Date 2025: Beneficiary Status & List, Check eKYC Process
-> ULET Application Form 2025 has been released on 12th June 2025.
-> SGPGI Nursing Officer Vacancy 2025 Out for 1200 Posts.