मधुबनी चित्रांबद्दल योग्य विधाने निवडा:

A. ही चित्रे तयार करण्यासाठी नीळ, हळद, फुले व झाडांचे रंग इत्यादींचा वापर केला होता.

B. चित्रांमध्ये मानव, प्राणी, झाडे, फुले, पक्षी, मासे इत्यादी दर्शविले आहेत.

C. हा लोककलेचा फार जुना प्रकार आहे आणि त्याला मधुबनी हे नाव देण्यात आले आहे.

D. मधुबनी हा राजस्थानमधील एक सुप्रसिद्ध जिल्हा आहे.

संकल्पना:

• मधुबनी चित्रकला हा एक पारंपारिक कला प्रकार आहे ज्याचे नाव बिहारमधील मधुबनी जिल्ह्याच्या नावावरून आहे
• मधुबनी किंवा मिथिला हा उत्तर बिहारमधील एक छोटा आणि प्राचीन जिल्हा आहे
• हिंदू पौराणिक कथेनुसार हे देवी सीतेचे जन्मस्थान असल्याचे म्हटले जाते आणि रामायणात त्याचा उल्लेख आहे.
• हे रंगांनी भरलेल्या अतिशय बारीक रेषा असलेल्या रेखाचित्रांद्वारे वैशिष्ट्यीकृत आहे

स्पष्टीकरण:

• ही चित्रे पारंपारिकपणे घरांच्या भिंतींवर काढली जात होती
• मात्र व्यावसायिक कारणांसाठी आता कागदावर काढली जातात.
• ते पिसे, फांदी, पेन निब किंवा बोटे यांसारखी साधने वापरतात.
• व्यावसायिक कारणासाठी, बांबूभोवती गुंडाळलेल्या कापसाचा पेंटब्रश वापरला जातो.
• वापरलेले रंग नैसर्गिकरित्या तयार केले जातात.

• कृष्ण, राम, सीता, दुर्गा, लक्ष्मी, सरस्वती, सूर्य आणि चंद्र, इत्यादी हिंदू देवता, तुळशीचे रोप, दरबाराची दृश्ये, लग्नाची दृश्ये, सामाजिक घडामोडी यांची चित्रे आणि डिझाईन्स मोठ्या प्रमाणावर रंगवलेली आहेत.
• सर्व पोकळी भरून काढण्यासाठी फुले, प्राणी आणि पक्षी यांच्या आकृती, भूमितीय रचना यांचा वापर केला आहे.

Additional Information

• 1960 च्या दशकात महिलांना स्वातंत्र्य मिळवून देणार्‍या मधुबनी चित्रकलेला व्यावसायिक मान्यता मिळाली.
• भारत सरकारने भौगोलिक निर्देशक टॅग हे विविध प्रदेशांच्या जातीय आणि पारंपारिक ज्ञानाला संरक्षण देण्यासाठी दिलेला आहे. 
• बिहारमध्ये 13 भौगोलिक निर्देशक आहेत ज्यात मधुबनी चित्रकला एक आहे.
• काही प्रसिद्ध मधुबनी कलाकार सीता देवी, जगदंबा देवी या आहेत

⇒ अशाप्रकारे,

•  ही चित्रे तयार करण्यासाठी नीळ, हळद, फुले व झाडांचे रंग इत्यादींचा वापर केला होता. - योग्य.
• चित्रांमध्ये मानव, प्राणी, झाडे, फुले, पक्षी, मासे इत्यादी दर्शविले आहेत. - योग्य.
• हा लोककलेचा फार जुना प्रकार असून त्याला मधुबनी हे नाव देण्यात आले आहे.- योग्य.
• मधुबनी हा राजस्थानचा सुप्रसिद्ध जिल्हा आहे - अयोग्य.